Nguồn gốc và những giống cây cà phê phổ biến ở Việt Nam

Việt Nam là nước đứng thứ 2 trong lĩnh vực xuất khẩu cà phê ra thị trường thế giới, để có được những thành tích như thế này một phần là nhờ khí hậu và thổ nhưỡng của nước ta thuận lợi cho sự phát triển của cây cà phê

Cây cà phê chính là cây công nghiệp lâu năm cho hiệu quả kinh tế cao, cải thiện phần lớn đời sống của bà con nông dân thêm sung túc hơn tại Việt Nam.
Để hiểu rõ hơn nữa về cây cà phê giống TR4 và tạo điều kiện thâm canh tốt, có kỹ thuật trồng và chăm sóc tốt hơn thì hãy cùng tham khảo sơ qua về nguồn gốc cũng như đặc điểm sinh trưởng của cây cà phê cùng những giống cà phê được trồng phổ biến hiện nay tại Việt Nam ngay trong bài viết này nhé.

1. Sơ lược nguồn gốc của cây cà phê

Người chăn dê có tên là Kafffa ở Ethiopia là người đầu tiên phát hiện ra cây cà phê vào năm 1671 khi phát hiện ra những con dê trong đàn có thể chạy không biết mệt mỏi đến tận khuya sau khi ăn loại cây trồng mọc hoang dại trong rừng có hoa màu trắng và có quả màu đỏ. Những thầy tu dùng quả của nó ép lấy nước để uống để tỉnh táo lâu hơn.
Thế kỉ thứ 9 cây cà phê đã bắt đầu được biết đến và được vận chuyển từ Ethiopia đến Ả Rập, đến thế kỉ thứ 15 người ta phát hiện ra rằng hạt có phê có thể rang lên và xay nhỏ ra để làm đồ uống và thời điểm này Ả rập chính là nơi trồng cây cà phê độc quyền thu hoạch thành phẩm và giao dịch buôn bán khắp nơi do những thương lái.
Khi Ả rập trồng cây cà phê trên diện tích rộng thì những quốc gia khác cũng đã bắt đầu việc tìm hiểu và trồng cây cà phê. Sau Ả rập là Hà Lan và những nước thuộc địa Châu Âu, đến khoảng những năm 1960 – 1723 cây cà phê được trồng khắp nơi trên thế giới ở những khu vực có khí hậu nhiệt đới.

2. Nguồn gốc cây cà phê ở Việt Nam

Cây cà phê được du nhập vào Việt Nam năm 1870 đầu tiên là do những thầy tu mang về trồng tại nhà thờ Hà Nam sau đó là Quảng Bình, Kon Tum.
Năm 1888 đồn điền cà phê đầu tiên được hình thành do người Pháp xây dựng ở Kẻ Sở, Bắc Kỳ là giống là cà phê chè được trồng nhiều ở những vùng ven sông.
Tiếp theo đó cà phê chè được trồng rộng rãi ở các tỉnh Phủ Quỳ, tỉnh Nghệ An và tỉnh DakLak, Lâm Đồng.
Năm 1945 cây cà phê bắt đầu được trồng rộng rãi và lúc bấy giờ diện tích tổng cả nước là 10.000 ha, thời điểm này năng suất cây cà phê chưa cao chỉ 400 -600kg/ha.
Những năm gần đây sản lượng tổng thu mỗi năm và sản lượng xuất khẩu cây cà phê ở Việt Nam cứ tăng trưởng đều đều, năm 2014, diện tích trồng cà phê là 653.000 ha năng suất trung bình là 4-5 tấn/ha.
Ở nước ta 3 loại cây cà phê được trồng phổ biến đó chính là phê excelsa or Liberia, Arabica và cà phê Robusa.
Mỗi giống cây có điều kiện khí hậu thích nghi khác nhau nhất định, cùng tìm hiểu từng đặc điểm thích nghi của giống cà phê này để hiểu rõ hơn trước khi trồng.

3. Những giống cà phê phổ biến ở Việt Nam

Ở Việt Nam giống cà phê được trồng phổ biến là ba giống cà phê vối, giống cà phê chè và cà phê mít.
Đặc điểm thích nghi chi tiết của những giống này như sau:

Cây cà phê vối (tên gọi khác Coffea Robusta hoặc Coffea canephora)

Cà phê vối là giống cà phê được trồng phổ biến rộng rãi ở nước ta với diện tích lớn, cây cho năng suất cao nhờ vậy mà nước ta trở nơi xuất khẩu cà phê lớn nhất nhì thế giới hiện nay.
+ Cà phê vối thích nghi với điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa.
+ Độ cao thích hợp để cây phát triển 400 – 1200m.
+ Cây cà phê có dạng thân gỗ chiều cao khoảng 7 – 8m có cây cao đến 10m.
+ Tán cây nhỏ lá dài tầm 10 – 20 cm có hình oval và có màu xanh đậm.
+ Quả khi còn non có màu xanh khi chín màu đỏ bên trong chứa hạt, hạt cà phê vối nhỏ hạt cà phê chè nhưng cà hàm lượng cafein đạt đến 2 – 4%.
+ Lượng mưa tối thiểu vùng được trồng trên 1000mm/ năm.
+ Nhiệt độ thích hợp để cây phát triển là 24 – 29 độ C, cây cần nhiều ánh sáng hơn so với những giống cây cà phê khác.
+ Tuổi thọ của cây cà phê là 20-30 năm cây cho thu hoạch sau 3-4 năm trồng
+ Khả năng sinh trưởng và chống sâu bệnh rất tốt.
Ở Việt Nam nhờ khí hậu nhiệt đới gió mùa có ánh sáng cùng với độ cao thích hợp nên cây cà phê vối sinh trưởng tốt và phát triển mạnh cho năng suất cao nhất thế giới. Giống cà phê vối được trồng chủ yếu tại nước là là giống có nguồn gốc từ quần đảo Java của Indonesia.
Hiện tại viện khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên đã cho ra đời thêm nhiều giống dòng cà phê khác nhau. Trong đó có giống cây trồng sinh trưởng tốt có khả năng kháng bệnh gỉ sắt, phân cành nhiều cho năng suất cao từ 3,5 tấn/ha những dòng điển hình là các giống cà phê Tr4, Tr5, Tr6, Tr9…

Cây cà phê chè (tên khoa học là Coffea Arabica L)

+ Cây phải được trồng tại những vùng đất cao có khả năng chịu đựng được khí hậu lạnh, độ cao thích hợp là 1000 – 1500m so với mực nước biển
+ Tán cây lớn, hình dạng lá nhỏ có hình oval màu xanh đậm.
+ Cây trưởng thành có độ cao là 4 – 6m, nếu cây mọc hoang dại có thể cao lên đến 15m
+ Quả có hình bầu dục mỗi quả có hai hạt chín có màu đỏ
+ Cây cần lượng nước tối thiểu là 2000mm/ năm mưa càng nhiều thì càng tốt
+ Nhiệt độ thích hợp khoảng 16 – 25 độ cây thích hợp với ánh sáng tán xạ nên cần trồng cây che bóng khi trồng giống cà phê này.
+ Cà phê có hương thơm, lượng caffein thấp hơn nhưng có giá thành bán cao hơn, cà phê chè đang chiếm 61% sản lượng cà phê toàn thế giới nhưng ở Việt Nam chỉ trồng được ở một số vùng mà thôi còn hầu hết do điều kiện địa lý không đáp ứng được độ cao để cây phát triển dẫn đến cây phát sinh nhiều sâu bệnh.

Cây cà phê mít (Coffea liberica)

+ Là giống cà phê có khả năng chịu hạn tốt, không cần tưới nước nhưng năng suất cây trồng kém, phẩm chất không cao, có vị chua nên không được trồng nhiều.
+ Thân cao, lá và trái to chiều cao của cây trên 10m nhìn từ xa có dáng giống cây mít nên có tên gọi là cà phê mít.
+ Cây cho thu hoạch sau 4 – 5 năm trồng kéo dài đến 30-40 năm.
+ Độ cao thích hợp để trồng 800m.
+ Cây cần nhiều ánh sáng mặt trời và nhiệt độ trung bình là 26 – 30 độ cây sẽ sinh trưởng phát triển tốt
+ Lượng mưa tối thiểu trên 100m.
Cà phê mít là giống cây rất dễ trồng cho chất lượng gỗ cao nhưng năng suất cùng với chất lượng quả lại không cao như những giống khác. Vì vậy cây giống chất lượng cà phê mít không được trồng phổ biến tại nhiều nơi.

Bình Luận

comments