Trong những năm gần đây nhu cầu thay thế giống cà phê cũ bằng cây giống mới cho năng suất cao, kháng bệnh tốt được bà con khắp nơi quan tâm. Nhất là ở những vùng có vườn cà phê đã quá già cỗi cho năng suất kém cây mắc bệnh làm tốn công chăm sóc nhưng hiệu quả kinh tế lại không hề cao.
Trải qua một quá trình dài nghiên cứu và tuyển chọn thì hiện nay viện eakmat có đến 11 giống cà phê vối và 2 giống cà phê chè cho năng suất cao kháng bệnh tốt mà còn rất thích hợp với điều kiện khí hậu của các tỉnh Tây Nguyên, Đông Nam Bộ đã được Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn công nhận là giống tốt năng suất, phẩm chất cao.
Giới thiệu đôi nét về các loại hạt giống cà phê
Những giống cà phê phổ biến hiện nay TR4, TR5, TR6, TR7, TR8, TR9, TR11, TR12, TR13 đều là những giống có khả năng sinh trưởng phát triển tốt cùng với khả năng chống chịu sâu bệnh cao, có khả năng phân cành nhiều, giúp cho cây trồng đạt năng suất cao, ổn định với sản lượng từ 4.5 – 7 tấn/ 1 ha, kích thước của hạt cà phê cũng được cải thiện tối đa, trung bình 100 hạt nhân đạt 17 – 23g tăng cao hơn so với những giống cũ trước đây. Ngoài ra những giống này được nghiên cứu kỹ có khả năng kháng bệnh gỉ sắt cao, sinh trưởng tốt.
Kỹ thuật lấy hạt giống cà phê
– Cà phê vối có đặc điểm thụ phấn chéo cho nên việc sản xuất ra giống thuần chủng là rất khó cho nên khi lấy giống bên bộ phận nghiên cứu đã kết hợp các loại giống được lai từ 2 hoặc đa dòng với nhau.
Cây giống đa dòng được nhân lên bằng phương pháp vô tính từ cây bố mẹ thuần chủng trước đó.
– Khi trồng cây nên trồng xen kẽ nhau để cho cây được thụ phấn chéo, những vườn cà phê dùng để nhân giống được cách ly so với những vườn cà phê khác cho nên gen di truyền của dòng sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng.
– Những hạt cà phê được chọn chế biến làm hạt giống chúng ta cần chú ý đến độ chín bên ngoài của quả cà phê chỉ hái khi nó đã chín đỏ tươi, không hái chín ép hay quá chín vì những quả chín quá hay bị khô dị dạng và mang theo mầm bệnh không dùng làm hạt giống được.
– Sau khi thu hoạch cần được chế biến ngay để làm hạt giống.
Chế biến hạt giống tốt nhất
Nếu lấy giống với số lượng lớn thì dùng máy xát đĩa, trống hoặc trục côn để tách lớp vỏ ra bên ngoài nhanh hơn. Trường hợp số lượng trái quá ít thì có thể dùng chân đạp tách lấy lớp vỏ bên ngoài hoặc dùng tay để bóc vỏ.
Khi tách lớp vỏ ra sẽ thu được hạt giống có lớp nhớt màu trắng bám ở xung quanh bên ngoài phần hạt. Sử dụng dụng cụ ủ hạt trong thời gian từ 12 đến 20 giờ để lớp nhớt này được phân hủy đi, khi ủ nên tiến hành việc đào hoặc trộn thường xuyên khoảng 2 – 3 lần để lớp hạt được trộn đều.
Trường hợp bạn muốn làm sạch lớp nhớt nhanh hãy sử dụng các hóa chất như Na2C03, NaOH hoặc NH4OH nồng độ 2 – 3% để làm sạch hạt sau đó đãi sạch lớp nhớt ra bên ngoài làm sạch xong để hạt nơi râm mát.
Bảo quản hạt cà phê giống
– Hạt cà phê sau khi ủ thường mất sức nẩy mầm cho nên cần tiến hành gieo ươm ngay lập tức, nếu không gieo trong thời gian 7 – 15 ngày sau hạt sẽ mất sức nẩy mầm hoàn toàn.
– Cà phê giống chưa ươm nên bảo quản ở nơi thoáng mát, tiến hành việc rải hạt lên trên những dụng cụ như nong, nia, xi măng, liếp đan để hạt duy trì sức nẩy mầm.
– Trong thời gian bảo quản thường xuyên kiểm tra hạt cà phê xem có bị sâu mọt hay không, hạt có bị bong tróc hoặc chuyển sang màu đen,nấm mốc không.
– Duy trì bảo quản ở nhiệt độ 22 – 25 độ C, độ ẩm không khí cần 85 – 90%, độ ẩm hạt 20 – 22%. Khi được bảo quản trong điều kiện tốt thì có thể để đến 3 tháng và tỷ lệ nảy mầm là 80%.
– Sau 3 tháng tỉ lệ nảy mầm sẽ giảm sút nên bà con cần chú ý đến chu trình kỹ thuật bảo quản.
Vận chuyển hạt cà phê giống
– Hạt khi vận chuyển cần được đựng trong bao đay, bao dệt bằng PE sẽ đảm bảo duy trì được độ ẩm của hạt, một bao đựng chừng khoảng 30kg.
– Phương tiện vận chuyển sạch sẽ thoáng mát, cần trang bị mui che mưa, che nắng để tránh việc hạt bị bốc hơi nước quá nhanh.
– Khi vận chuyển không nên để hạt bị hấp hơi, kiểm tra nhiệt độ trong bao đựng hạt giống thường xuyên, không được để hạt quá nóng. Nhiệt độ của bao nếu lên đến chừng 40 độ C thì cần cho hạt ra ngoài để tạo độ thông thoáng.
– Trong suốt quá trình vận chuyển nên trộn một số thuốc trừ nấm dạng bột như Benomyl, Captan hoặc Benlat để phòng trường hợp hạt bị nhiễm bệnh.